Halverwege het jaar is een mooi moment om de balans op te maken in jouw bedrijf. Wat ging goed? Wat ging minder? Welke conclusies kun je trekken voor de komende zes maanden? Veel ondernemers delen – als het goed gaat met hun bedrijf – enthousiast de resultaten van hun eerste half jaar op social media. Maar waar kijken ze eigenlijk naar? In deze blog deel ik cijfers en vragen zodat jij ook een halfjaarlijkse analyse kunt maken voor jouw bedrijf.
Kleine disclaimer vooraf: misschien voel je je na het eerste cijfer op de lijst al overwhelmed. Dat het is helemaal niet gek. Als je niet eerder naar je cijfers hebt gekeken, is het lastig om daar meteen zo gedetailleerd mee aan de slag te gaan. Je moet oefenen. Als je weinig ervaring hebt met cijfers, begin dan bij het eerste cijfer en kijk stap voor stap hoever je komt. Wanneer je er eenmaal mee bezig bent, merk je dat het steeds sneller gaat. Ben je een gevorderde ondernemer die vaker cijfers analyseert? Scrol vooral door naar de onderste punten van de lijst, want daarmee kun jij je next level op de cijfers storten.
- Omzet
We beginnen bij het begin: de omzetcijfers. Wat was de omzet van het eerste half jaar? Wat was de omzet per maand? Springt daar iets uit? Dat kan zowel positief als negatief zijn. Was er een maand waarin je juist meer omzet draaide door een goede lancering? Of was er een maand waarin je minder omzet had door een vakantie?
- Ligt je omzet op schema?
Pak de omzetcijfers erbij en leg ze naast jouw begroting die je aan het begin van dit jaar hebt gemaakt (Heb je die niet? Check deze blog). De begroting is een houvast voor waar je naartoe wilt met je bedrijf. Ook kan de begroting als uitdaging dienen om meer omzet te maken. Maar ‘haal’ je de cijfers in jouw begroting ook? Als dat niet zo is: hoe komt dat? Kun je bijstellen zodat je de begroting in het tweede half jaar wel haalt?
- Welke klanten, producten en diensten zijn essentieel voor jouw omzet?
Analyseer je omzet: welke producten zijn hierin essentieel? Is jouw omzet afhankelijk van één grote klant? Of van één grote lancering van een product? Heb je juist een nieuw product dat goed loopt? Wat is je populairste product? Als je het antwoord op deze vragen hebt, kun je daar conclusies uit trekken. Misschien steek jij veel tijd en energie in een product dat helemaal niet zo goed loopt. Of heb je klanten die veel tijd kosten, maar weinig opleveren in de totale omzet. Als je dit inzicht hebt, kun je een plan maken voor het tweede deel van het jaar. Een voorbeeld: stel dat je een succesvolle lancering had die veel bijdraagt aan je omzet, kun je deze lancering dan nog een keer doen?
- Kosten
Na de omzetcijfers zijn de kosten aan de beurt. Wat waren jouw kosten per maand? Ook hier kun je kijken naar uitschieters omhoog of omlaag. En uiteraard checken of jouw kosten op schema liggen met de begroting.
- Kosten ten opzichte van omzet
Als je de kosten hebt berekend, kun je deze vergelijken met jouw omzet. Wat is de groei van de kosten ten opzichte van de omzet? Stel dat je 30 procent meer omzet maakt dan vorig jaar en jouw kosten zijn met 10 procent gestegen. Dat betekent dat jouw bedrijf het onderaan de streep een stuk beter doet dan het jaar ervoor. Op basis van deze cijfers kun je de prognose maken voor de tweede helft van het jaar. Blijven sommige kosten structureel of heb je vooral eenmalige uitgaven gedaan? Na de eerste zes maanden is het ook een goed moment om kritisch te kijken naar de kosten in je bedrijf. Kun je ergens schrappen?
- Winst
Nu wordt het leuk – of juist helemaal niet – want we gaan kijken naar de winst. Bij de winst stel je dezelfde vragen als bij kosten en omzet: wat is de winst per maand? Is jouw winst op schema met je begroting? Kijk naar opvallende cijfers. Misschien had je een bepaalde maand een hoge omzet, maar juist geen hoge winst. Dat kan liggen aan hoge kosten. En als je een maand met hoge kosten had (zie punt vier), was je winst dan ook hoger? Zo niet, hoe kan dat? Winst is voor mij een van de belangrijkste cijfers in je bedrijf, want dat is uiteindelijk wat overblijft in je portemonnee. Daarom raad ik ook aan de winst te vergelijken met de winst van vorig jaar. En maak een prognose voor de winst in de tweede helft van het jaar.
- Reservering inkomstenbelasting
Omzet, kosten en winst zijn redelijk standaard cijfers in je bedrijf, nu gaan we een stap verder. Klopt jouw reservering voor de inkomstenbelasting bijvoorbeeld nog? Je kunt een vast percentage opzijzetten voor de belastingen of een berekening op maat laten maken (dat doe ik vaak voor mijn klanten). Het is in ieder geval verstandig om dit bedrag apart te zetten. Na een half jaar is het een goed punt om te kijken of dit bedrag voldoende is. Of zet je juist te veel opzij? In dat geval kun je iedere maand lekker wat extra’s overhouden.
- Is de winstmarge gezond?
Bij punt zes vertelde ik dat de winst laag kan zijn ten opzichte van je omzet. Dan praten we over de winstmarge: jouw winst ten opzichte van je omzet. Reken deze winstmarge eens uit: is die gezond? Is jouw winstmarge gemiddeld in je branche? Maak je niet te veel kosten? Je kunt de winstmarge uitrekenen op het niveau van je bedrijf, maar ook per individueel product of dienst. Zijn er bijvoorbeeld producten die minder opleveren dan je denkt? In de analyse van jouw producten kan zomaar het antwoord liggen voor tegenvallende cijfers.
- Ben je tevreden met je salaris?
Als je eigenaar bent van een eenmanszaak, heb je officieel niet te maken met salaris. Maar het bedrag dat je overhoudt – na de belastingen – is toch voor jou. Een deel kun je investeren in je bedrijf, je kunt het op je spaarrekening zetten of jezelf ervan uitbetalen. De meeste ondernemers geven zichzelf iedere maand een soort ‘salaris’. Ben jij nog tevreden met dit bedrag? Is je bedrijf misschien harder gegroeid en kun je jezelf meer salaris uitbetalen?
- Ben je te afhankelijk van één klant?
Het is hartstikke fijn als je een grote klant hebt waar je iedere maand van op aan kunt. Maar tegelijkertijd is het een groot risico. Want stel je voor dat deze klant ineens stopt met jouw project of om een andere reden de samenwerking stillegt? Dat heeft superveel impact op jouw business. Het wegvallen van die grote klant kan zorgen voor een gat in je omzet. Misschien zorgt het er zelfs voor dat jij niet meer kunt leven van je bedrijf. Afhankelijk zijn van één grote klant hoeft niet erg te zijn, maar je moet je er wél van bewust zijn. Het is een risico en dat wil je zo goed mogelijk afdekken. In dit geval doe je dat door een buffer op te bouwen waarvan je jezelf een aantal maanden kunt uitbetalen. Sowieso is een buffer een aanrader in je bedrijf, maar zeker als je afhankelijk bent van een grote klant is het een must.
- Reken uit hoeveel een product of dienst écht oplevert
Word je nog blij van je producten en diensten? Misschien is er een product wat bij jou minder ‘joy sparkt’ maar waarvan je toch denkt: ik moet hiermee doorgaan, want het levert me geld op. Maar is dat zo? Reken eens uit hoeveel het echt oplevert. Misschien valt dat tegen. Als dat zo is, kun je ervoor kiezen om je te richten op een product dat wél veel oplevert en dat je ook nog eens leuker vindt. Ook als je bang bent om met een bepaald product te stoppen, check eens hoeveel het je daadwerkelijk oplevert. Niet gokken, maar uitrekenen. Als je een product aan een cijfer koppelt, wordt het vaak veel duidelijker. Mocht je het product niet leuk vinden én het levert je weinig op, kun je op zoek naar een andere creatieve oplossing voor het halen van meer omzet in je business.
- Kun je jezelf overtreffen in het tweede half jaar?
Can you step it up? Is er ruimte in je cijfers om jezelf te overtreffen in het tweede halfjaar? Of is het beter voor je bedrijf om te stabiliseren in de zes maanden die voor je liggen zodat je volgend jaar een klapper kunt slaan. Als er ruimte en tijd is voor méér, ga je waarschijnlijk aan de slag met sales en marketing. Als je juist wilt stabiliseren, kun je focussen op processen in je bedrijf. Zo kun je op basis van de ruimte in je cijfers een strategie en focus bepalen voor de tweede helft van het jaar.
Als je deze cijfers en vragen stuk voor stuk langsgaat, heb jij allerlei nieuwe inzichten over je bedrijf én kun je daarmee de juiste strategie bepalen voor de tweede helft van het jaar. Daarom zijn de cijfers van de eerste zes maanden zo waardevol om te analyseren, net als de kwartaalcijfers. Denk je bij het zien van deze lijst: yes dit wil ik, maar ik wil het niet in mijn eentje doen? Ik bied ook losse sparringsessies aan: The Money Flow Meetings. In zo’n sessie kijken we samen naar je cijfers: ik houd een spiegel voor en stel de juiste vragen. Een sessie duurt ongeveer 1,5 uur en je zit nergens aan vast. Na de sessie heb jij inzicht in je cijfers en weet je hoe je deze strategisch kunt inzetten voor jouw bedrijf. Klinkt dat goed? Jouw sparringsessie boek je hier!